Etappe 14 - Communisme
fietsknooppunt 15 - 18
Je fietst nu richting Beerta. Middenin het dorp zie je straks een robuuste kerk met een losse toren (wat je wel meer ziet in deze omgeving). Beerta heeft een sterk communistisch historie. Oldambt is de enige gemeente in Nederland waar een communistische partij (VCP) in de gemeenteraad vertegenwoordigd is.
Communisme in Beerta
De opkomst van het communisme in Beerta is te verklaren door de vergrote economische afstand die aan het eind van de negentiende eeuw al was ontstaan tussen landbouwers en boerenarbeiders. Dit beschrijft Frank Westerman prachtig in zijn boek “De Graanrepubliek”. Deze afstand leidde uiteindelijk tot verharde tegenstellingen, gevoed door de ideologie van socialisme en anarchisme. In 1918 werden de ontwikkelingen gevolgd van de gebeurtenissen in Duitsland, waar de rode vlaggen al aan de grens waren gehesen. Later was er de oriëntatie op de Sovjet-Unie, die na 1941 aan de kant van Geallieerden was gekomen, maar na 1947 in een ander daglicht kwam te staan. In de jaren vijftig was er een communistische meerderheid in de gemeenteraad, evenals in de gemeente Finsterwolde, maar reeds in de jaren dertig had de Communistische Partij van Nederland in Beerta een sterke positie. Dit was toen voor de regering aanleiding om de gemeenteraad buiten werking te stellen en te vervangen door een "regeringscommissaris", zoals de Grondwet dat mogelijk maakt bij "ernstige verwaarlozing van de autonomie". De aanleiding was dat de gemeenteraad een niet-sluitende begroting had opgesteld en voordelen had toegekend aan werklozen. Burgemeester Nannenga (toen nog een niet-communist) nam de taken van de gemeenteraad en het college van B & W waar. Die situatie bleef anderhalf jaar bestaan (januari 1934-september 1935) en eindigde met de installatie van een nieuw verkozen gemeenteraad. In 1951 kreeg Finsterwolde een regeringscommissaris.
In de jaren tachtig was Beerta de enige gemeente in Nederland met een communistische burgemeester, Hanneke Jagersma. En tot de dag van vandaag is er een communistisch partij vertegenwoordigd in de gemeenteraad van de huidige gemeente Oldambt. De frontman van de VCP is Engel Modderman.
Links naar nog meer informatie